Luận bàn về phương pháp dạy tiếng anh cho trẻ em
Xu hướng các bậc phụ huynh cho trẻ tiếp cận tiếng anh ngay từ khi còn bé không ngừng gia tăng và phát triển ở các thành phố lớn và điều này còn đang lan rộng sang những tỉnh thành nhỏ lẻ trong khắp cả nước. Tuy nhiên, để việc dạy tiếng anh cho trẻ em có hiệu quả, ba mẹ phải xác định được khả năng của con em mình để từ đó có thể lập kế hoạch cho phù hợp. Dưới đây là một số thông tin hữu ích sẽ giúp các bậc phụ huynh có cái nhìn đúng đắn hơn về vấn đề này trước khi quyết định đầu tư cho con tham gia vào các trung tâm tiếng anh cho trẻ nhỏ.
1. Về mặt lý thuyết
Theo các lý thuyết đưa ra về ngôn ngữ ở trẻ nhỏ, trẻ em từ 4 – 6 tuổi có thể tiếp thu nội dung kiến thức, đặc biệt là ngoại ngữ từ 60% đến 100%. Tuy nhiên, sách vở chỉ là nguồn đầu vào hay nguyên liệu cho quá trình học mà thôi, phần nhiều phụ thuộc vào những yếu tố khác như: khả năng tiếp thu, mức độ và tần suất tiếp xúc với ngôn ngữ mà trẻ đang theo học.
Cho trẻ tiếp xúc với ngôn ngữ toàn cầu ngay từ khi còn bé là một ý tưởng khá hay, vì trẻ có khả năng tiếp nhận các thông tin tốt hơn người lớn. Việc tiếp cận sớm này còn là nền tảng giúp các con nhanh chóng hội nhập và có nhiều cơ hội phát triển hơn trong tương lai.
Có một số phụ huynh còn nêu ra giả thuyết rằng trong cơ thể trẻ em có tồn tại một loại “gen ngữ pháp” nào đó nên khiến trẻ học tiếng anh dễ dàng hơn người trưởng thành. Xin thưa rằng đây là thông tin chưa có sự xác thực nào từ giới khoa học mà thay vào đó các nhà nghiên cứu ngôn ngữ chỉ nói về khả năng tiếp thu của trẻ nhỏ nhiều hơn.
2. Phương pháp dạy tiếng anh cho trẻ em
Để giúp trẻ thông thạo ngoại ngữ, ngoài việc gửi con đến các trung tâm tiếng anh cho trẻ em thì chính các bậc phụ huynh cũng có thể trở thành người thầy cho con mình ngay tại nhà với một số phương pháp như sau:
Học mọi lúc, mọi nơi
Đây là phương pháp thường được giáo viên nước ngoài sử dụng khi dạy tiếng anh cho trẻ. Điều này hoàn toàn khác với giáo viên Việt Nam, thay vì phải rập khuông cách học, bắt các con theo một trình tự logic nhất định khi các bé chưa đủ tuổi trưởng thành và có thể hiểu rõ những điều mà giáo viên đang muốn hướng đến thì hãy dạy trẻ bằng chính cách mà các con suy nghĩ, vui chơi trong cuộc sống. Nghĩa là không theo bất kỳ quy tắc phức tạp nào, mọi thứ rất đơn giản.
Với cách thức này, trẻ sẽ tiếp từ vựng và các thì tiếng anh đơn giản một cách hiệu quả. Vì thế, hãy tạm thời gác lại những nguyên tắc làm kìm hãm khả năng phát triển của con, nhất là khiến trẻ thiếu sự tự tin trong giao tiếp ngoại ngữ.
Không đốt cháy giai đoạn
Ba mẹ nào cũng nôn nóng mong muốn con mình phát triển nhanh chóng về mặt ngoại ngữ nên trong một số giờ học tại nhà, phụ huynh dạy trẻ cùng 1 lúc 4 kỹ năng Nghe – Nói – Đọc – Viết với hy vọng trẻ sẽ nhanh chóng tiến bộ. Tuy nhiên, điều này chỉ làm đốt cháy giai đoạn học của trẻ một cách không cần thiết và vượt ra ngoài khả năng tiếp thu của các bé.
Thực tế, phụ huynh chỉ nên tập trung vào kỹ năng nghe tiếng anh là đã gặt hái được 1 nửa thành công trong lộ trình học của bé rồi. Trong một số chương trình học tiếng anh cho trẻ dưới 6 tuổi, các giáo viên bản ngữ đã khéo lồng ghép 2 kỹ năng nghe – nói vào giáo trình để bắt đầu giúp trẻ làm quen với tiếng anh.
Trong giai đoạn này, nếu lồng ghép kỹ năng đọc sẽ hoàn toàn vô tác dụng vì trẻ vẫn chưa biết đọc và viết. Cho nên, kỹ năng nghe đóng vai trò chủ đạo, sẽ là nền tảng phát triển cho 3 kỹ năng còn lại. Và chỉ khi đạt được một trình độ nhất định, ba mẹ hãy bắt đầu dạy con Đọc và Viết tiếng anh vẫn chưa muộn.
Học đánh vần để có nền tảng ngôn ngữ vững chắc
Bảng chữ cái luôn là điều cơ bản trong ngôn ngữ, kể cả tiếng Việt. Đặc biệt trong tiếng anh, việc đánh vần lại đóng vai trò quan trọng hơn cả. Điều này giúp trẻ biết cách phát âm chuẩn tiếng anh và viết chính tả một cách chính xác.
Sau khi đã hoàn thành kỹ năng nghe nói cho trẻ, đến đây phụ huynh cần phải dạy trẻ một cách logic và bài bảng vì việc phát âm tiếng anh cần có một quá trình và giáo trình phù hợp để hướng dẫn.
Học viết văn thông qua việc đọc tiếng anh
Tập cho bé thói quen đọc sách trước khi ngủ sẽ giúp trẻ hình thành thói quen tốt. Ở các nước phương Tây, điều này rất được chú trọng vì sách giúp trẻ gợi mở ra nhiều điều, một thế giới nhân sinh quan tươi đẹp sẽ hình thành trong con, đặc biệt là những câu chuyện sẽ kích thích trí tò mò của trẻ đối với sách.
Những quyển sách tiếng anh có hình ảnh sẽ giúp tăng cường trí tưởng tượng cũng như cách hành văn của con. Khi trẻ đã thành thạo trong vấn đề đọc viết, hãy cho con những đề văn mở, giúp con phát huy tính sáng tạo dựa trên những gì đã học được. Luyện kỹ năng viết bằng cách này sẽ giúp tiếng anh trong bé vận hành một cách trôi chảy và tự nhiên hơn.
Sử dụng Flashcard
Flashcard là những tấm thẻ giúp trẻ nhỏ và người lớn học tiếng anh một cách hiệu quả. Phụ huynh có thể tự tay làm những tấm thẻ này củng các con của mình như một sự động viên việc học cho trẻ. Những tấm thẻ đầy màu sắc sẽ kích thích việc học của trẻ. Trên mỗi tấm thẻ, một mặt sẽ là hình ảnh vả mặt sau là từ vựng dùng để gọi tên hình ảnh ở mặt trước, đi kèm với định nghĩa bằng tiếng anh.
Trò chơi
Ở bất kì lứa tuổi nào, mọi người đều thích vui chơi thoải mái, và trẻ em lại càng yêu thích các hoạt động này nhiều hơn nữa. Vì thế, hãy thường xuyên tổ chức các trò chơi cùng con, những trò chơi tự thiết kế riêng để dạy tiếng anh cho trẻ cũng là một ý kiến hay. Chắc chắn sẽ là những giây phút học tuyệt vời nhất đối với trẻ và hằn sâu trong ký ức tuổi thơ của con.
3. Những câu hỏi thường gặp xoay quanh việc trẻ nhỏ học tiếng anh
Cho trẻ học tiếng anh sớm sẽ khiến trẻ quên mất tiếng Việt?
Đây là một quan niệm hết sức sai lầm của nhiều bậc phụ huynh, khi chưa hiểu rõ về ngôn ngữ cũng như sự phát triển của trẻ đã vội vàng kết luận. Trẻ hoàn toàn có thể tiếp thu 2 ngôn ngữ cùng lúc trong một môi trường tích cực, dung nạp. Nếu quá đặt áp lực trên con cái sẽ gây ảnh hưởng tiêu cực cho quá trình phát triển ngôn ngữ của con.
Trong thực tế, việc học 2 ngôn ngữ sẽ giúp trẻ hình thành suy nghĩ tích cực từ 2 nền văn hóa khác nhau thay vì chỉ nghĩ được 1 hướng từ 1 ngôn ngữ. Việc trẻ có thể “quên” tiếng mẹ đẻ khi học thêm một ngôn ngữ thứ hai hầu như chỉ xảy ra khi trẻ thuộc nhóm dân nhập cư (đến sinh sống tại một nước nói tiếng Anh với tư cách là tiếng mẹ đẻ) hoặc bắt buộc phải học ngôn ngữ thứ hai để phục vụ cho việc học tập tại một trường quốc tế sử dụng tiếng Anh là ngôn ngữ chính. Thực tế cho thấy, học ngoại ngữ càng sớm bao nhiêu thì quá trình học tập sau đó sẽ thuận lợi bấy nhiêu, đặc biệt là khả năng phát âm, do có những lý do mang tính sinh học đã chứng minh khi ở lứa tuổi trưởng thành (adult learner), sẽ có ít người có thể học một ngôn ngữ mới với khả năng nói được như người bản ngữ.
Thời gian học tiếng anh ở nhà cho trẻ nhỏ là bao lâu?
Điều này phụ thuộc vào năng lực của từng cháu và số lượng giờ học trên lớp. Cách giúp trẻ học là cho trẻ làm bài trong workbook, thời gian làm bài trong workbook không quá 3 giờ/ tuần. Điều quan trọng là tạo môi trường để trẻ được tiếp xúc với tiếng Anh ở mức độ phù hợp với trình độ (cả về ngôn ngữ và nhận thức) và mối quan tâm. Hình thức đơn giản nhất là cho trẻ nghe và tập hát các bài hát tiếng Anh thiếu nhi, xem các chương trình dành cho trẻ em bằng tiếng Anh như Play school, Magic English, chơi các trò chơi bằng tiếng Anh…Điều quan trọng là tạo môi trường để trẻ tiếp xúc với Anh ngữ và có nhu cầu sử dụng Anh ngữ để giao tiếp.
Đối với các cháu chưa từng học tiếng Anh bao giờ mà học ngay với giáo viên nước ngoài, làm thế nào để các cháu tiếp nhận được kiến thức khi có rào cản về ngôn ngữ giữa giáo viên và học sinh
Chương trình và tài liệu dạy cho lứa tuổi này thường được thiết kế để trẻ tiếp thu được những gì được học một cách tự nhiên, với các hoạt động đa dạng giúp phát huy và tích hợp cả 08 năng lực trí tuệ gồm: tư duy logic, ngôn ngữ, tư duy mỹ thuật, âm nhạc, ngôn ngữ cơ thể, khả năng quan sát, kỹ năng giao tiếp và phát triển tâm lý. Các giáo viên sử dụng rất nhiều phương tiện giao tiếp và giáo cụ (tranh ảnh, bài hát, hình vẽ, rối, ngữ cảnh, điệu bộ…) để giúp các cháu tiếp thụ ngôn ngữ một cách tự nhiên trong ngữ cảnh. Ngoài ra, các giáo viên trợ giảng người Việt có vai trò hỗ trợ các cháu yếu hơn và đảm bảo tất cả trẻ tham gia lớp học đều hiểu được những gì được dạy ngay tại lớp.
Với những thông tin hữu ích trên đây, hy vọng các bậc phụ huynh đã hiểu rõ về ngôn ngữ ở trẻ nhỏ cũng như tìm được phương pháp dạy tiếng anh cho các bé nhà mình. Chúc các bạn thành công!
